Chinese - the Language for the future? Czyli nauka chińskiego dla najmłodszych!

Na świecie żyje ok. 7,2 mld ludzi. Ok 1,4 mld ludzi deklaruje, że ich językiem ojczystym jest język chiński. Językiem tym posługują się ludzie zamieszkujący Chińską Republikę Ludową, Republikę Chińską (Tajwan), Malezję, Tajlandię, Indonezję i Singapur. Bezsprzecznie można stwierdzić, że chiński jest najczęściej używanym językiem ojczystym na naszej planecie.

W szkołach europejskich język chiński należy jednak do niszowych. Najbardziej popularne w naszym kraju stały się angielski, niemiecki (głównie w zachodniej Polsce), hiszpański, francuski, rosyjski. Coraz większym zainteresowaniem wśród młodzieży cieszą się języki skandynawskie. U naszych zachodnich sąsiadów natomiast najpopularniejszy jest angielski, potem francuski, łacina (ok. 689 000 uczniów!!!) oraz hiszpański.

Język chiński uznawany jest za wyjątkowo trudny. Największa jego trudność polega na tym, że jest on językiem tonalnym. Wizualizuje to poniższy przykład sekwencji dźwięków /ma/, które może się stawać różnymi wyrazami, w zależności od tonu, z jakim zostanie wypowiedziana:

mā 媽 matka (ton równy)
má 麻 konopie (ton wznoszący)
mǎ 馬 koń (ton opadająco-wznoszący)
mà 罵 przeklinać (ton opadający)

Nauczanie języka chińskiego wymaga włączenia w program nauczania także nauki pisma jako osobno traktowanej wiedzy i wynikającej z niej umiejętności. Podczas takich zajęć osoba ucząca się na poszczególnych etapach przyswaja wiedzę o budowie znaków, kolejności pisania kresek, następnie poszerza zasób znaków, co ułatwia z kolei przyswajanie słownictwa. Dopiero po opanowaniu odpowiedniej ilości znaków (ok. 1500) może mierzyć się z chińskimi tekstami (o średnim stopniu trudności) pisanymi dla chińskiego odbiorcy.

Źródło: Kamila Rum: „System pisma jako dodatkowe obciążenie kognitywne w nauce języka chińskiego”

W latach 70-tych Defense Language Institute w Kalifornii dokonał podziału języków obcych na grupy w zależności od ich stopnia trudności, mierzonego w licznie godzin, potrzebnych do ich opanowania do pewnego poziomu zaawansowania przez osobę o średnich zdolnościach językowych.

Grupa I	wszystkie języki romańskie: hiszpański, portugalski, francuski, włoski i rumuński, germańskie: angielski, niemiecki, szwedzki, duński, islandzki oraz suahili	480 godzin
Grupa II	bułgarski, grecki, hindi	720 godzin
Grupa III	polski, fiński, hebrajski, wietnamski	720 godzin
Grupa IV	arabski, chiński, japoński, koreański	1320 godzin

Źródło: Guder A. (2007), The Chinese Writing System as Third Dimension of Foreign Language Learning.

Dość pocieszający jest fakt, że i nasz język nie należy do tych „najłatwiejszych”. Od chińskiego dzieli nas jedna grupa ;) Kalkulując wg powyższej tabeli, nauka chińskiego osobie przeciętnie uzdolnionej językowo zajmie 11 miesięcy, jeśli uczyłaby się chińskiego 4h dziennie!

Fonetycznie chiński nie wydaje się być skomplikowanym językiem. Fonem to według tradycyjnych teorii fonologicznych, najmniejsza jednostka mowy rozróżnialna dla użytkowników danego języka. Zazwyczaj liczba fonemów w językach naturalnych mieści się między 20 a 60. W języku polskim jest ich 39 (wg Kwartalnik Językoznawczy 2010/3-4, Daniel Śledziński: Fonemy, diftony, triftony i sylaby – charakterystyka jednostek na podstawie korpusu tekstowego). Język chiński nie należy do tych różnorodnych dźwiękowo – co więcej gama fonemów w chińskim jest szczególnie wąska, średni sylabo-morfem posiada setki homonimów. To sprawia, że sama fonetyka nie jest dla nas tak skomplikowana.

Zakładam, że na całym świecie dzieci uczą się piosenki "Panie Janie" :)

Jak brzmi ona w języku chińskim?

Co prawda nikt nie zakłada, że język chiński wyprze angielski jako język Lingua Franca, mimo to jego znajomość pozwoli zapoznać się z zupełnie innym kręgiem kulturowym. Choć nauka chińskiego wymaga świetnego słuchu, to dla dzieci, które z natury kochają śpiewać, może się stać niesamowitą przygodą do bajkowego Dalekiego Wschodu. Dzieci do tego świata zaprasza dziś pięcioletnia Chinka Kai-Lan.

W Rzeszowie, Wrocławiu czy Warszawie język chiński w przedszkolu państwowym nie jest już zaskoczeniem. Coraz więcej rodziców chce przez to urozmaicić dzień swojemu maluchowi. Zajęcia prowadzone są przez native speakerów w bardzo przystępny dzieciom sposób, najczęściej przy użyciu języka angielskiego jako języka wspomagającego komunikację pomiędzy polskimi dziećmi a chińskim lektorem. Zajęcia wyglądają tak:

Dla zainteresowanych tematem, znalazłam jeszcze ciekawy App, nic tylko ściągać i puszczać dzieciom, zamiast nic nie wnoszących bajek!

Skuszona lingwistycznymi zainteresowaniami zakupiłam świetną książkę z prezentowanej już wcześniej serii wydawnictwa Usborne Listen and Learn: First Chinese Words. Przydaje się i dorosłym i dzieciom!